PinjamanBijak.my – Di Malaysia, isu akses kepada keadilan masih menjadi cabaran utama, khususnya bagi golongan berpendapatan rendah.
Ramai individu yang menghadapi masalah undang-undang sering kali terpaksa menghadapi situasi tersebut tanpa bantuan profesional kerana tidak mampu menanggung kos guaman.
Namun begitu, dengan adanya inisiatif seperti biro bantuan guaman percuma, hak untuk mendapatkan pembelaan di mahkamah kini menjadi lebih inklusif.
Biro bantuan guaman percuma menyediakan pelbagai bentuk khidmat guaman yang boleh diakses oleh individu yang layak, sama ada untuk kes sivil, jenayah atau syariah.
Dengan memahami fungsi dan cara mendapatkan perkhidmatan ini, masyarakat dapat memanfaatkan sumber yang ada bagi melindungi hak dan kepentingan mereka di sisi undang-undang.
Artikel ini akan menerangkan secara terperinci mengenai apa itu biro bantuan guaman percuma, siapa yang layak, jenis-jenis bantuan yang ditawarkan serta cara untuk memohon perkhidmatan tersebut.
Table of Contents
Apa Itu Biro Bantuan Guaman Percuma?
Biro bantuan guaman percuma ialah perkhidmatan yang ditawarkan kepada individu yang tidak mampu membayar khidmat peguam secara persendirian.
Ia diwujudkan bagi menjamin bahawa semua lapisan masyarakat, tanpa mengira latar belakang kewangan, mendapat akses kepada sistem keadilan negara.
Penubuhan biro ini membolehkan lebih ramai rakyat Malaysia mendapatkan nasihat perundangan, pembelaan di mahkamah, dan bantuan dalam urusan berkaitan undang-undang secara percuma atau dengan kos minimum.
Antara biro utama yang menawarkan bantuan ini termasuk Jabatan Bantuan Guaman (JBG), Yayasan Bantuan Guaman Kebangsaan (YBGK), serta Program Bantuan Guaman Syarie (BAGUS) oleh PGSM.
Setiap biro memainkan peranan tersendiri dan menyasarkan kategori masyarakat yang berbeza.
Jenis Bantuan Guaman Percuma di Malaysia
Malaysia mempunyai beberapa agensi dan inisiatif yang menawarkan khidmat bantuan guaman percuma.
Setiap organisasi mempunyai skop dan fokus tertentu, mengikut bidang kuasa dan jenis kes yang dikendalikan.
Berikut ialah agensi utama yang menyediakan perkhidmatan ini:
Jabatan Bantuan Guaman (JBG)
JBG merupakan agensi kerajaan di bawah Jabatan Perdana Menteri yang menawarkan pelbagai jenis bantuan guaman.
Antara perkhidmatan yang disediakan termasuk:
- Nasihat Guaman: Penerangan tentang hak dan pilihan undang-undang yang ada kepada pemohon.
- Litigasi: Bantuan representasi dalam kes sivil, jenayah dan syariah.
- Mediasi (Pengantaraan): Menyediakan penyelesaian alternatif kepada pertikaian tanpa melalui proses mahkamah.
Pemohon perlu memenuhi syarat kelayakan pendapatan yang ditetapkan, di mana isi rumah tidak melebihi RM3,000 sebulan.
Bayaran pendaftaran dan sumbangan nominal mungkin dikenakan bergantung kepada kes, namun ia jauh lebih rendah berbanding kadar khidmat peguam swasta.
Yayasan Bantuan Guaman Kebangsaan (YBGK)
YBGK adalah inisiatif khas untuk membantu individu yang didakwa atas kes jenayah tetapi tidak mampu mendapatkan khidmat guaman.
Fokus YBGK adalah pada peringkat:
- Tangkapan dan Reman: Wakil peguam hadir semasa siasatan polis dan permohonan reman.
- Pertuduhan dan Perbicaraan: Peguam YBGK akan mewakili tertuduh sepanjang prosiding mahkamah.
YBGK tidak mengenakan sebarang bayaran kepada pemohon, dan dilantik melalui sistem mahkamah apabila seseorang tidak diwakili oleh peguam.
Khidmat ini sangat penting untuk memastikan tertuduh mendapat perbicaraan yang adil, sepertimana dijamin dalam Perlembagaan Persekutuan.
Program Bantuan Guaman Syarie (BAGUS)
Program ini dikendalikan oleh Persatuan Peguam Syarie Malaysia (PGSM) dan memberi fokus khusus kepada kes-kes di Mahkamah Syariah.
Khidmat BAGUS ditawarkan kepada golongan B40 yang menghadapi masalah perundangan seperti:
- Perceraian dan hak jagaan anak.
- Tuntutan nafkah dan pembahagian harta sepencarian.
- Pertikaian dalam bidang kuasa Mahkamah Syariah.
Pemohon boleh membuat permohonan secara atas talian melalui laman web BAGUS dan akan dipanggil untuk sesi saringan.
Syarat Kelayakan Mendapat Bantuan Guaman
Setiap biro mempunyai syarat kelayakan tersendiri berdasarkan pendapatan, jenis kes, dan keadaan pemohon.
Berikut ialah ringkasan syarat kelayakan utama bagi setiap penyedia bantuan:
| Penyedia Bantuan | Kelayakan Pendapatan | Jenis Kes | Nota Tambahan |
|---|---|---|---|
| JBG | Isi rumah bawah RM3,000 | Sivil, Jenayah, Syariah | Bayaran pendaftaran rendah mungkin dikenakan |
| YBGK | Tiada had pendapatan rasmi | Jenayah | Tertuduh mesti tidak diwakili peguam lain |
| BAGUS (PGSM) | B40 | Syariah | Tertakluk kepada saringan kes |
Individu yang tidak pasti tentang kelayakan mereka disarankan untuk menghubungi pihak penyedia atau hadir ke sesi konsultasi awam untuk maklumat lanjut.
Cara Memohon Bantuan Guaman Percuma
Permohonan untuk mendapatkan khidmat dari biro bantuan guaman percuma perlu dilakukan mengikut prosedur yang telah ditetapkan oleh pihak berkaitan.
Berikut adalah langkah-langkah permohonan berdasarkan jenis biro.
Proses Permohonan di JBG
- Hadir ke pejabat Jabatan Bantuan Guaman yang terdekat dengan kawasan tempat tinggal.
- Lengkapkan borang permohonan yang disediakan.
- Sertakan dokumen seperti salinan MyKad, slip gaji, surat saman, dan dokumen berkaitan kes.
- Pihak JBG akan menilai permohonan berdasarkan kelayakan kewangan dan jenis kes.
- Jika layak, seorang pegawai undang-undang akan dilantik untuk membantu kes pemohon.
Maklumat lengkap tentang prosedur ini boleh dirujuk melalui laman resmi.
Proses Permohonan di YBGK
- Jika ditahan polis, maklumkan bahawa anda ingin diwakili oleh peguam YBGK.
- Peguam YBGK akan hadir semasa proses reman dan pertuduhan di mahkamah.
- Sekiranya tiada peguam semasa sebutan kes, hakim boleh melantik peguam dari YBGK secara automatik.
- Tidak perlu hadir ke pejabat, namun maklumat lanjut boleh diperoleh melalui pejabat peguam bela di mahkamah.
Proses Permohonan di BAGUS
- Layari laman rasmi BAGUS.
- Isi borang permohonan secara dalam talian dan muat naik dokumen sokongan.
- Sekretariat akan menghubungi pemohon untuk sesi temujanji dan saringan lanjut.
- Sekiranya layak, peguam syarie akan ditugaskan untuk membantu.
Inisiatif Tambahan Akses Bantuan Guaman
Selain dari perkhidmatan utama, terdapat pelbagai inisiatif tambahan yang diwujudkan untuk memudahkan masyarakat mendapatkan khidmat undang-undang.
Antaranya:
- Reruai Bantuan Guaman di Mahkamah: Pada hari Rabu pertama setiap bulan, Mahkamah di seluruh negara membuka reruai bantuan guaman yang membolehkan orang awam mendapatkan khidmat nasihat tanpa perlu temu janji. Menurut laporan Astro Awani, inisiatif ini memberi impak besar kepada kesedaran undang-undang rakyat.
- Klinik Guaman USIM: Universiti Sains Islam Malaysia menyediakan platform e-konsultasi selama 30 minit secara percuma bagi membantu golongan B40 mendapatkan nasihat awal. Laporan Astro Awani menyatakan bahawa platform ini telah membantu ramai pengguna membuat keputusan yang lebih tepat sebelum mengambil tindakan undang-undang.
- Klinik Undang-Undang Bergerak: Beberapa NGO dan universiti turut menyediakan perkhidmatan bantuan guaman melalui klinik undang-undang bergerak ke kawasan luar bandar bagi memastikan tiada yang tercicir dari segi akses kepada keadilan.
Kewujudan biro bantuan guaman percuma di Malaysia bukan sahaja memudahkan golongan kurang berkemampuan mendapatkan bantuan guaman, tetapi turut memperkukuh sistem keadilan negara dengan menjadikannya lebih inklusif dan seimbang.
Hak untuk mendapatkan pembelaan tidak sepatutnya menjadi hak eksklusif kepada yang mampu sahaja.
Ia merupakan hak asas setiap individu tanpa mengira latar belakang ekonomi atau sosial.
Dengan maklumat yang semakin mudah diakses serta pelbagai inisiatif sokongan yang diperkenalkan, masyarakat kini lebih terbuka untuk mendapatkan bantuan undang-undang secara profesional dan sah di sisi undang-undang.
Perkhidmatan ini harus dimanfaatkan dengan sebaiknya, dan penting juga untuk meningkatkan kesedaran dalam kalangan masyarakat tentang kewujudan dan manfaat khidmat guaman percuma.
Biro bantuan guaman percuma bukan sahaja menyelesaikan isu perundangan individu, malah menjadi asas penting dalam membina negara hukum yang adil, telus dan saksama.
